Bức tranh năng lượng thế giá»›i hiện Ä‘an xen bởi những gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt những vấn đề hiện hữu nhÆ° biến đổi khí hậu, các bệnh dịch, găng địa chính trị, hệ lụy trong khoảng cuá»™c xung Ä‘á»™t Nga- Ukraine… có thể làm cho cái chảy năng lượng thế giá»›i đổi hÆ°á»›ng.

Trong đấy, năng lượng tái hiện là “sắc nóng” Ä‘ang thu hút sá»± để ý của dÆ° luận, những nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học cÅ©ng nhÆ° những nhà hoạt Ä‘á»™ng khí hậu. Việc chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo Ä‘ang trở nên thiên hÆ°á»›ng quan trọng tại rá»™ng rãi quốc gia trên toàn cầu, là chìa khóa để giải quyết cuá»™c khủng hoảng khí hậu cùng lúc đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững.

Năng lượng tái hiện là gì?

Theo khái niệm của liên hợp quốc, năng lượng tái hiện là năng lượng vá»›i cá»—i nguồn trong khoảng bất chợt, tốc Ä‘á»™ bổ sung nhanh hÆ¡n tốc Ä‘á»™ tiêu thụ. chả hạn, ánh sáng mặt trời và gió là các nguồn được bổ sung liên tục. những nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và sẵn vá»›i tiếp giáp vá»›i ta. sản xuất năng lượng tái tạo tạo ra lượng khí thải phải chăng hÆ¡n Ä‘a dạng so có việc đốt nhiên liệu hóa thạch nhÆ° than, dầu, khí đốt…

tổ chức nghiên cứu và kỹ thuật TWI (Anh) Ä‘ã phân biệt sá»± khác nhau giữa năng lượng tái tạo, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo ấy, năng lượng tái hiện đến từ những nguồn hoặc các công Ä‘oạn được bổ sung liên tục, năng lượng sạch là những nguồn không thải ra chất ô nhiá»…m nhÆ° carbon dioxide, còn năng lượng xanh là đến từ các nguồn bá»—ng nhiên.

công ty TWI cho rằng chẳng phải số Ä‘ông dòng năng lượng tái hiện đều Ä‘ích thá»±c sạch hoặc xanh hoàn toàn. chẳng hạn, má»™t số nguồn thủy Ä‘iện sở hữu thể làm môi trường sống bá»—ng dÆ°ng bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bá»™ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái hiện thành sáu loại: năng lượng sinh học sở hữu nguyên nhân từ tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt sở hữu cá»™i nguồn từ công Ä‘oạn sinh nhiệt của chính trái đất; thủy Ä‘iện; năng lượng đại dÆ°Æ¡ng; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

khái niệm về năng lượng tái hiện có thể được tiếp cận từ phổ thông hÆ°á»›ng khác nhau, nhÆ°ng Ä‘iểm chung của những định nghÄ©a cho rằng năng lượng tái tạo đến từ các nguồn tài nguyên được bổ sung liên tiếp và sắp nhÆ° chÆ¡i cạn kiệt.

Sự dịch chuyển tất yếu

Trên thá»±c tại, năng lượng hóa thạch hiện được sá»­ dụng phổ biến nhất, từ lâu Ä‘ã nhÆ° 1 phần chẳng thể thiếu đối mang hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và thị trấn há»™i. bên cạnh Ä‘ó, nguồn dá»± trữ nhiên liệu hóa thạch sở hữu giá»›i hạn, trong khi dân số và nhu hố xí thụ năng lượng của toàn cầu liên tục gia tăng. tuy nhiên, việc khai thác, phân phối và sá»­ dụng nhiên liệu hóa thạch Ä‘ã gây ra phổ quát ảnh hưởng xấu đối mang môi trường.

Trong bối cảnh ấy, năng lượng tái hiện từ gió, mặt trời… có thể khắc phục cả 2 vấn đề trên có nguồn cung phần lá»›n bất tận và thân thiện môi trường. Điện cung ứng từ nguồn năng lượng tái tạo này cÅ©ng vá»›i giá cạnh tranh hÆ¡n các nguồn Ä‘iện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra rá»™ng rãi việc làm. vá»›i các đặc thù trên, khuynh hÆ°á»›ng tăng trưởng năng lượng tái hiện vá»›i thể làm bản đồ năng lượng thế giá»›i được “vẽ lại”, đổi thay Ä‘áng đề cập trong các năm đến.

Theo Con số Năng lượng tái tạo 2021 – phân tích và dá»± báo tá»›i năm 2026 của CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng Ä‘iện tái tạo toàn cầu Æ°á»›c lượng đạt 8300 TWh năm 2021, nâng cao khoảng 8% so sở hữu cùng kỳ năm trÆ°á»›c và Ä‘ánh dấu mức nâng cao hàng năm cao nhất từ khi 1970.

Trong ấy, Ä‘iện mặt trời và Ä‘iện gió Ä‘óng góp khoảng 2 phần ba mức tăng trưởng năng lượng tái tạo. Công suất Ä‘iện tái hiện được cho rằng sẽ tăng tốc trong thời kỳ dá»± báo của Con số IEA, chiếm gần 95% mức nâng cao công suất Ä‘iện thế giá»›i tá»›i năm 2026.

trong khoảng năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái hiện dá»± Ä‘oán đạt trung bình 305 GW/năm đối vá»›i kịch bản cÆ¡ sở vật chất, sở hữu thể đạt 380 GW/năm đối có kịch bản lá»›n mạnh. không những thế, để thế giá»›i có thể đạt phát thải ròng rã vào năm 2050, phát triển công suất năng lượng tái tạo hàng năm cần nâng cao hÆ¡n 80% so sở hữu kịch bản phát triển Ä‘ó.

Điều này đồng nghÄ©a rằng tất cả quốc gia cần nâng cao tốc hÆ¡n nữa trong việc theo Ä‘uổi xu hÆ°á»›ng năng lượng tái tạo, ná»— lá»±c hÆ¡n nữa để giải quyết những khó khăn về chính sách, thá»±c thi cÅ©ng nhÆ° nâng những cam kết khí hậu.

khuynh hÆ°á»›ng trên toàn cầu

Dẫn đầu cuá»™c Ä‘ua tăng trưởng trong ngành nghề năng lượng tái tạo là Trung Quốc – chiếm gần 1 ná»­a mức vững mạnh thế giá»›i về năng lượng tái tạo, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị trường này Ä‘ã chiếm sắp 80% công suất tái tạo mở mang trên toàn toàn cầu.

Là quốc gia phát thải khí nhà kính hàng đầu và dân Ä‘a số nhất toàn cầu, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái hiện vá»›i ý nghÄ©a Ä‘áng nhắc đối mang tiêu chí khí hậu của thế giá»›i nói chung.

Tháng 10/2021, nÆ°á»›c này ban hành chỉ dẫn Ä‘eo Ä‘uổi tiêu chí đạt mức phát thải cá»±c Ä‘iểm tá»›i 2030 và trung hòa khí thải carbon trÆ°á»›c 2060. Trung Quốc đặt tiêu chí tăng dần tá»· lệ tiêu thụ năng lượng không hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trÆ°á»›c năm 2060 cÅ©ng dẫn đến những tiêu chí trong khoảng thời gian dài má»›i nhÆ° nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, nâng cao trong khoảng 530 GW năm 2020.

sở hữu EU, bằng cách Ä‘eo Ä‘uổi thiên hÆ°á»›ng tăng tá»· lệ những nguồn tái tạo trong cÆ¡ cấu tiêu thụ năng lượng, các quốc gia EU mang thể đảm bảo an ninh năng lượng, bá»›t phụ thuá»™c vào nguồn năng lượng nhập cảng từ Nga cÅ©ng nhÆ° thay thế những nguồn nhiên liệu hóa thạch Ä‘ang trở nên đắt đỏ.

những nÆ°á»›c thành viên EU được yêu cầu thiết đồ mÆ°u hoạch năng lượng và khí hậu quốc gia (NECP) cho giai Ä‘oạn 10 năm trong khoảng năm 2021-2030, nhằm xúc tiến tiêu chí của chÆ°Æ¡ng trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU Ä‘ã huy Ä‘á»™ng 20 tá»· Euro trong đợt phát hành trái phiếu lần đầu cho quỹ Next Generation EU, Ä‘ánh dấu đợt phát hành trái khoán lá»›n nhất trong khoảng trÆ°á»›c đến nay ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU vá»›i mục Ä‘ích tÆ°Æ¡ng trợ những nÆ°á»›c thành viên bình phục kinh tế hậu đại dịch, xây dá»±ng châu Âu theo hÆ°á»›ng xanh hÆ¡n, số hóa và cởi mở hÆ¡n.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) Ä‘ã lên kế hoạch huy Ä‘á»™ng tổng cá»™ng 800 tá»· Euro từ thị phần vốn giai Ä‘oạn 2021-2026, trong ấy góp 1 phần vào tài trợ năng lượng tái tạo.

mang vị thế là má»™t trong các quốc gia bậc nhất toàn cầu về sản lượng năng lượng tái hiện, Mỹ tiếp diá»…n theo Ä‘uổi các chỉ tiêu đầy tham vọng và thá»±c thi các chính sách tÆ°Æ¡ng trợ phát triển năng lượng tái tạo lên mức cao má»›i.

Tổng thống Joe Biden Ä‘ã Ä‘Æ°a Mỹ trở lại sở hữu ký hợp đồng Paris ngay sau lúc nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so sở hữu mức của năm 2005, nâng cao gấp Ä‘ôi so sở hữu mức cam kết dÆ°á»›i thời chính quyền cá»±u Tổng thống Barack Obama.

Thống kê của Bá»™ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời vá»›i thể chiếm đến 40% nguồn cung Ä‘iện của nÆ°á»›c này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, nâng cao so mang mức bây giờ chỉ là 3%.

Mỹ đặt chỉ tiêu cung cấp 30 GW Ä‘iện gió vào năm 2030, phát triển thành nền móng trong chiến lược đối phó mang vấn đề hot lên thế giá»›i, khá»­ carbon trong lÆ°á»›i Ä‘iện của Mỹ vào năm 2035 đồng thời tạo ra hàng nghìn việc làm.

Tháng 2/2022, Mỹ Ä‘ã tiến hành đấu thầu các hạ tầng năng lượng gió ngoài khÆ¡i New York và New Jersey, là cuá»™c chiến thầu to nhất từ trÆ°á»›c đến giờ trong ngành này ở Mỹ và cÅ©ng là thÆ°Æ¡ng vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khÆ¡i trÆ°á»›c tiên dÆ°á»›i thời Tổng thống Biden.

tá»›i tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật cung cấp quốc phòng (DPA), đẩy nhanh công Ä‘oạn cung cấp công nghệ năng lượng sạch trong nÆ°á»›c, cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc Ä‘eo Ä‘uổi kế hoạch nâng sản lượng Ä‘iện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng Ä‘ang tiếp tục giục giã Quốc há»™i Mỹ chuẩn y giảm thuế và các khoản đầu cÆ¡ bổ sung nhằm tăng tốc thời kỳ cung ứng cÅ©ng nhÆ° triển khai năng lượng sạch tại nÆ°á»›c này.

những cam kết về khí hậu và xu thế năng lượng tái tạo tại các quốc gia trên Ä‘ã ảnh hưởng Ä‘áng đề cập tá»›i sá»± dịch chuyển trong bức tranh năng lượng thế giá»›i khái quát và Việt Nam kể riêng.

thời kì qua, ngành năng lượng tái hiện của Việt Nam Ä‘ã ghi nhận những bÆ°á»›c chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam Ä‘ã và Ä‘ang đứng trÆ°á»›c những cÆ¡ há»™i lá»›n để Ä‘ón đầu khuynh hÆ°á»›ng dịch chuyển sang năng lượng tái hiện. mang những định hÆ°á»›ng há»— trợ từ chính phủ, quyết tâm tận dụng cả nguồn lá»±c trong nÆ°á»›c và quốc tế cùng việc học hỏi kinh nghiệm trong khoảng tất cả các nÆ°á»›c Ä‘i trÆ°á»›c sẽ là những Ä‘á»™ng lá»±c quan trọng để Việt Nam có thể lá»›n mạnh tốt nguồn năng lượng tái tạo của mình, đổi thay bức tranh năng lượng đất nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng tích cá»±c hÆ¡n nữa.